Từ lâu, con người đã biết cách sử dụng dầu gan cá mập để nâng cao sức khỏe. Hiện nay, khoa học ngày càng làm sáng tỏ thêm vai trò và những đặc tính quý giá của dầu gan cá mập có tác dụng tốt với sức khỏe như: tăng cường hệ miễn dịch, phòng chống ung thư…
Từ nhiều thế kỷ trước, những người đánh cá Bắc Âu đã sử dụng dầu gan cá mập làm thuốc tăng lực, chữa vết thương và bệnh cúm. Còn ở phương Đông, những thủy thủ Nhật Bản từ lâu cũng biết đến lợi ích của chất này, mà họ gọi là “samedawa”, có nghĩa là “thuốc vạn năng chữa tất cả các bệnh”.
Tuy nhiên, phải đến những năm 1950, một thầy thuốc người Thụy Điển mới phân lập được hoạt chất của những yếu tố kích thích miễn dịch trong dầu gan cá mập: đó là những alkylglyceron (AKG), một họ của các hợp chất lipid với những nồng độ đặc biệt cao.
AKG đã được biết và sử dụng từ nhiều thế kỷ trước
Trong nhiều thế kỷ, các bộ tộc Viking và thủy thủ Nhật Bản đã sử dụng dầu gan cá mập làm chất tăng lực. Họ đã nhận thấy cá mập có một hệ thống miễn dịch cực mạnh làm chúng có khả năng đề kháng đặc biệt chống lại bệnh tật. Một số loài cá mập có thể sống tới hàng trăm năm mà không hề mắc bệnh.
Lúc đầu người ta cho là hiệu quả của hệ miễn dịch của cá mập hoàn toàn dựa trên thành phần của vây cá. Nhưng trên thực tế, chính tại gan cá mập người ta mới thấy nguồn chủ yếu của sự đề kháng miễn dịch đặc biệt này có mối liên quan với tỷ lệ nồng độ cao của các AKG.
Chính các chất AKG được các nhà nghiên cứu Nhật Bản phát hiện từ năm 1922 nhưng những tính chất của chúng chỉ được xác định vào những năm 1950 bởi một nhóm các nhà nghiên cứu Thụy Điển dưới sự chỉ đạo của BS. Astrid Brohult.
Những nghiên cứu khác cũng cho thấy sự có mặt của AKG trong một số bộ phận cơ thể của người liên quan nhiều đến quy trình đề kháng tự nhiên là lách, gan và tủy sống. Sự có mặt của AGK trong sữa mẹ bảo vệ trẻ sơ sinh chống lại nhiễm khuẩn trước khi hệ miễn dịch của trẻ phát triển.
Người ta cũng nhận thấy trong trường hợp nhiễm khuẩn, stress hay dị ứng, tỷ lệ AKG trong cơ thể giảm một cách có ý nghĩa. Đưa một lượng AKG vào cơ thể có khả năng giúp tăng thêm sự miễn dịch đã suy yếu.
Từ thời kỳ đó, những nghiên cứu được thực hiện ở Nhật hoặc châu Âu đều đã chứng minh là dùng các loại dầu cá giàu AKG có nhiều lợi ích để bảo vệ sức khỏe. Đến nay, những nghiên cứu khoa học vẫn đang tiếp tục nhằm làm rõ thêm những cơ chế tác động của AKG đối với con người.
Dầu gan cá mập tăng cường hệ miễn dịch
Dầu gan cá mập lúc đầu được sử dụng rất hiệu quả để chống viêm và chống nhiễm khuẩn. Những người sử dụng chia sẻ những kết quả rất thuyết phục khi dùng để kích thích sức đề kháng miễn dịch để phòng và nhanh khỏi các bệnh như viêm phế quản, cảm cúm và một số bệnh nhiễm khuẩn nhẹ ngoài da.
Việc này rất phổ biến trong cộng đồng những người đánh cá. Những AKG có vai trò hàng đầu trong miễn dịch bằng cách bình thường hóa chức năng của tủy xương thông qua kích thích sự sản xuất bạch cầu gọi là đại thực bào để tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Theo nhiều môn đồ, một liều điều trị dầu cá mập trong vài tuần lễ rất tốt chống sự mệt mỏi trường diễn và người đau cơ. Kết quả này do khả năng của AKG kích thích sự sinh trưởng của Lactobacillus acidophilus, một trong những loài vi khuẩn có ích nhất trong việc bảo vệ miễn dịch của ruột.
Một trong những lợi ích phổ biến của dầu gan cá mập, do tác dụng kích thích miễn dịch là làm tăng hiệu quả các trị liệu chống ung thư và giảm thiểu các tác dụng phụ.
Năm 1954, GS. A.Brohult, người Thụy Điển trình bày những kết quả của một nghiên cứu lâm sàng trên người, chứng minh những lợi ích của AKG như một bổ trợ trong điều trị một số bệnh ung thư. Từ những công bố khoa học đầu tiên, có những công trình khác nhằm chứng minh việc dùng AKG trước, trong và sau hóa trị hay xạ trị đã làm giảm sự hủy hoại bạch cầu do các liệu pháp chống ung bướu cổ điển gây ra.
Tính chất kháng ung bướu này được giải thích bởi tác dụng ức chế của AKG trên các protein kinase C liên quan đến sự tăng sinh của tế bào ung thư. Hơn nữa, các AKG, nhờ tính chất ôxy hóa, cũng tham gia vào việc tiêu hủy các gốc tự do nội bào liên quan đến quy trình gây ung thư.
Vì tất cả những lý do trên, dầu gan cá mập ngày càng được bệnh nhân ung thư sử dụng nhiều hơn để hỗ trợ trong các liệu pháp quy ước.
AKG và vấn đề bảo vệ nguồn sinh thái biển
Nhiều công ty dược phẩm đã gia tăng sản xuất những sản phẩm dược phẩm có nguồn gốc từ dầu gan cá mập. Tuy nhiên, việc các công ty này cần chấp hành những quy định về những quy chế bảo vệ động vật và đánh cá là rất quan trọng. Vì hiện nay một số loài cá mập đang có nguy cơ tuyệt chủng và đang được công ước quốc tế bảo vệ (Công ước Washington). Những quốc gia trong cộng đồng châu Âu bắt buộc phải tuân thủ những quy ước này. Sản phẩm của họ phải bảo đảm không được chế biến từ những loài nằm trong danh mục bị đe dọa.
Mặt khác, chúng ta cũng thấy rằng gan cá mập được chế biến thường là những sản phẩm phụ của ngành cá, nghĩa là loài cá mập không bị đánh bắt vì mục đích buôn bán dầu lấy từ gan của chúng. Bởi vậy, các quốc gia thuộc cộng đồng châu Âu đã ý thức đến việc đánh bắt có hạn mức (quota) nhất định để bảo vệ hệ sinh thái biển và sự đánh bắt lâu dài.
(Theo SNI, 1/2014)
Có thể bạn quan tâm
Nu-Health – Thương hiệu Mỹ hơn 20 năm đồng hành cùng sức khỏe người Việt
Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực và bận rộn, việc đảm bảo chế...
Top các thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị thoái hóa khớp tốt nhất hiện nay
BỆNH LÝ THOÁI HÓA KHỚP Bệnh lý xương khớp là một trong những vấn đề...
Ginkgo Biloba – Dược Liệu Quý Từ Thiên Nhiên
Theo PGS. TS. BSCKII Nguyễn Văn Liệu, Ginkgo Biloba không chỉ là loại cây thân...
5 bài thuốc hỗ trợ điều trị đau xương khớp
Đau nhức xương khớp luôn là nỗi phiền toái của nhiều người. Bạn cần biết...
Ăn gì bổ não để tăng trí nhớ cho mùa thi sắp tới
Omega 3, vitamin trong thuốc bổ não phát huy hiệu quả hơn nếu kết hợp...
Trà xanh và lợi ích đã được chứng minh
Hoạt chất EGCG có trong trà xanh với những lợi ích đã được chứng minh...